Tân Chủ tịch HĐQT Eximbank không còn là đại diện của cổ đông chiến lược

Chủ tịch mới không phải là đại diện của cổ đông lớn

Ngày 26/6, đại diện Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank; HOSE: EIB) đã có thông cáo báo chí cho biết, Hội đồng quản trị (HĐQT) của ngân hàng này đã tổ chức phiên họp và chấp thuận đơn từ nhiệm của ông Cao Xuân Ninh, Chủ tịch HĐQT Eximbank. Ông Ninh xin từ nhiệm theo nguyện vọng cá nhân.

HĐQT đã thông qua và bầu ông Yasuhiro Saitoh, Phó Chủ tịch HĐQT đảm nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT Eximbank thay cho ông Cao Xuân Ninh.

Theo đại diện của Eximbank, phiên họp của HĐQT đã được tổ chức theo đúng các quy định của pháp luật và điều lệ của Eximbank.

Vào ngày 30/6, Eximbank sẽ tiến hành Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2020 vào buổi sáng và tổ chức Đại hội cổ đông bất thường vào buổi chiều cùng ngày.

Ông Yasuhiro Saitoh, tân Chủ tịch HĐQT của Eximbank từng được biết đến là người đại diện của Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) – đơn vị nắm giữ 15% cổ phần tại Eximbank.

Tuy nhiên, vào tháng 5/2019, SMBC đã có thông báo gửi đến Eximbank về việc chấm dứt tất cả các mối quan hệ pháp lý giữa SMBC và ông Yasuhiro Saitoh kể từ ngày 18/5/2019.

SMBC khẳng định, kể từ ngày 18/5/2019, ông Yasuhiro Saitoh không phải là một viên chức, nhân viên, người được ủy quyền hay đại diện của SMBC với tư cách là thành viên HĐQT hoặc một chức vụ nào khác tại Eximbank.

“Để tránh hiểu nhầm, ông Yasuhiro Saitoh không phải là đại diện hoặc người được ủy nhiệm và không được trao quyền hành động thay mặt cho SMBC. Xuất phát từ bản chất mối quan hệ pháp lý giữa SMBC và ông Yasuhiro Saitoh, trong bất kỳ trường hợp nào, SMBC không chịu trách nhiệm về bất kỳ hành động nào của ông Yasuhiro Saitoh với tư cách là thành viên của HĐQT hay bất kỳ chức vụ nào mà ông Yasuhiro Saitoh nắm giữ tại Eximbank”, SMBC nêu rõ trong văn bản.

Như vậy, ông Yasuhiro Saitoh không còn là người đại diện của cổ đông chiến lược SMBC.

Trước đó, SMBC đã yêu cầu Eximbank triệu tập Đại hội cổ đông bất thường.

Theo SMBC, cổ đông này đã nhận được thông báo 231 của Eximbank thông báo rằng ĐHĐCĐ bất thường sẽ được thông qua bằng hình thức lấy ý kiến bằng văn bản. Tuy nhiên, cổ đông này không đồng ý với việc lấy ý kiến bằng văn bản.

Bởi theo SMBC, nội dung cổ đông này yêu cầu bao gồm việc bãi nhiệm ông Yasuhiro Saitoh và cắt giảm quy mô HĐQT. Ngoài ra, việc bỏ phiếu không bãi nhiệm hay bãi nhiệm đối với từng thành viên HĐQT phải được quyết định tại một cuộc họp cổ đông và không thể được quyết định thông qua hình thức lấy ý kiến bằng văn bản.

Chính vì vậy, cổ đông này yêu cầu phải có một cuộc họp ĐHĐCĐ bất thường.

Cũng theo SMBC, các vấn đề họp ĐHĐCĐ bất thường mà cổ đông này quan tâm nhất thuộc về năm tài chính 2019 của Eximbank nhưng chưa được giải quyết và bị trì hoãn trong thời gian dài.

Do đó, một cuộc họp ĐHĐCĐ bất thường để giải quyết các vấn đề này là một nhu cầu cấp thiết nhằm giải quyết xong tất cả các vấn đề của năm tài chính 2019 trước khi chuyển qua xem xét các vấn đề của năm 2020 và nhiệm kỳ 2020 – 2025.

Theo các chuyên gia tài chính tại TP.HCM, SMBC là một định chế tài chính hàng đầu thế giới với tổng tài sản khoảng 1.800 tỷ USD, gấp gần 250 lần tổng tài sản của Eximbank năm 2019. Đây là cổ đông chiến lược của Eximbank và mong muốn đóng góp nhiều giá trị cho Eximbank nhưng đã bị HĐQT đối xử như một cổ đông thiểu số bình thường.

Cũng theo các chuyên gia tài chính, SMBC đang muốn tăng cường sự hiệu quả của HĐQT, nâng cao khả năng quản lý và không tranh giành chức vụ, lợi ích riêng. Tuy nhiên, HĐQT của Eximbank hiện nay đang cố tình “phớt lờ” và tìm cách ngăn chặn sự trì hoãn tổ chức Đại hội cổ đông bất thường.

“Nếu là một thành viên HĐQT hay HĐQT thực sự vì lợi ích của Eximbank thì có bao giờ muốn từ chối hay ngăn cản mong muốn và khả năng đóng góp của một cổ đông chiến lược lớn, đầy tâm huyết và tinh thần trách nhiệm như SMBC hay không”, một chuyên gia tài chính đặt câu hỏi.

Căng thẳng xoay quanh “ghế nóng”

Năm 2019, Eximbank liên tục phải hoãn và dời đại hội cổ đông do tranh chấp giữa các nhóm cổ đông. Ban đầu đại hội cổ đông dự kiến tổ chức cuối tháng 4/2019 nhưng bất thành. Sau đó, Eximbank ấn định đại hội vào tháng 5/2019 nhưng lại phải dời vì không chuẩn bị kịp.

Ngày 21/6/2019, Eximbank tổ chức đại hội cổ đông lần 2 nhưng lại nổ ra tranh chấp gay gắt quanh ghế chủ tọa dẫn đến việc chỉ chưa đầy 40% cổ đông bỏ phiếu đồng ý thông qua quy chế tiến hành đại hội. Eximbank buộc tuyên bố phải hoãn đại hội cổ đông một lần nữa.

Eximbank là ngân hàng liên tục thay đổi vị trí Chủ tịch HĐQT trong thời gian qua. Đây là chiếc ghế “nóng” khi liên tục xảy ra các tranh chấp.

Cụ thể, ngày 22/3/2019, HĐQT Eximbank ban hành Nghị quyết 112/2019/EIB/NQ-HĐQT bầu bà Lương Thị Cẩm Tú (thành viên HĐQT) làm chủ tịch HĐQT và bãi nhiệm chức vụ của ông Lê Minh Quốc. Tức, sau ngày 22/3/2019, ông Quốc không còn là Chủ tịch HĐQT của Eximbank.

Tuy nhiên, ông Lê Minh Quốc đã khởi kiện các thành viên HĐQT khác, yêu cầu TAND TP.HCM áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời và TAND TP.HCM đã ban hành Quyết định 92/2019/QĐ-BPKCTT áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Quyết định này buộc các thành viên HĐQT còn lại phải tạm dừng việc thực hiện Nghị quyết 112/2019/EIB/NQ-HĐQT cho đến khi giải quyết xong vụ án.

Đến ngày 14/5/2019, TAND TP.HCM cũng đã ra Quyết định 159/2019/QĐ-HBBPKCTT hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời theo Quyết định 92 ban hành trước đó. Quyết định 159/2019/QĐ-HBBPKCTT của TAND TP.HCM có hiệu lực ngay trong buổi chiều 14/5/2019.

Như vậy, sau khi hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời nói trên thì bà Lương Thị Cẩm Tú vẫn tiếp tục là Chủ tịch HĐQT của Ngân hàng Eximbank theo Nghị quyết 112/2019/EIB/NQ-HĐQT.

Tuy nhiên, ngay sau đó, vào ngày 15/5/2019, ông Lê Minh Quốc vẫn tiếp tục là người ký Nghị quyết 231/2019/EIB/NQ-HĐQT chấm dứt hiệu lực của Nghị quyết 112/2019/EIB/NQ-HĐQT bầu bà Tú làm chủ tịch HĐQT. Ông Quốc ký nghị quyết trong tư cách là Chủ tịch HĐQT khiến nhiều người khó hiểu.

Nghị quyết 231/2019/EIB/NQ-HĐQT cũng chính là nghị quyết gây tranh cãi lớn nhất giữa các thành viên HĐQT của Eximbank.

Tiếp sau đó, ông Lê Minh Quốc vẫn chủ trì mời các thành viên HĐQT đến các cuộc họp trong tư cách Chủ tịch HĐQT và cùng một số thành viên thông qua nhiều nghị quyết quan trọng. Trong đó có Nghị Quyết 237/2019/EIB/NQ-HĐQT ngày 22/5/2019 chấp thuận đơn từ nhiệm của ông Quốc theo đơn từ nhiệm ngày 14/5/2019 và Nghị quyết 238/2019/EIB/NQ-HĐQT ngày 22/5/2019 bầu ông Cao Xuân Ninh làm Chủ tịch HĐQT Eximbank thay ông Lê Minh Quốc.

Đến ngày 26/6/2019, ông Cao Xuân Ninh cũng đề nghị HĐQT chấp thuận cho từ chức Chủ tịch HĐQT để Eximbank tìm kiếm một chủ tịch mới phù hợp hơn và được toàn bộ thành viên HĐQT thông qua. Lý do từ chức của ông Ninh là vì những mâu thuẫn kéo dài của các nhóm cổ đông và cổ đông Eximbank vẫn chưa thể dung hòa.

Tuy nhiên, ông Cao Xuân Ninh vẫn tiếp tục là Chủ tịch HĐQT Eximbank đến ngày 25/6/2020 và vừa được bãi nhiệm.