Linh hoạt điều hành tỷ giá

Báo cáo về “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ” tháng 4/2021 của Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã đưa vào Danh sách giám sát gồm 11 nền kinh tế trong đó 3 nước Thụy Sỹ, Đài Loan và Việt Nam đáp ứng 3 tiêu chí theo quy định của cơ quan này. 8 nền kinh tế còn lại đáp ứng từ 1 đến 2 tiêu chí. Danh sách các nền kinh tế trên được xác định trên cơ sở quy định của Đạo luật Thuận lợi hóa và thực thi thương mại năm 2015.

Bộ Tài chính Hoa Kỳ xem xét các đối tác thương mại đáp ứng 3 tiêu chí. Một là, thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Hoa Kỳ ít nhất 20 tỷ USD. Hai là thặng dư cán cân vãng lai tương đương ít nhất 2% GDP và ba là can thiệp một chiều và kéo dài trên thị trường ngoại tệ, thể hiện qua việc mua ròng ngoại tệ trong ít nhất 6 tháng trên giai đoạn 12 tháng với tổng lượng ngoại tệ mua ròng tương đương ít nhất 2% GDP trong giai đoạn 12 tháng.

Tại Báo cáo này, trên cơ sở tiếp xúc bước đầu với Việt Nam cũng như dựa trên các số liệu, phân tích sâu hơn, Bộ Tài chính Hoa Kỳ xác định trong giai đoạn năm 2020, không có đủ bằng chứng, dấu hiệu cho rằng Việt Nam thao túng tiền tệ theo quy định của Đạo luật Cạnh tranh và thương mại quốc tế Omnibus năm 1988.

Phát biểu tại họp báo ngày 22/4, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú cho rằng, việc Mỹ đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước thao túng tiền tệ là một tin vui, thể hiện kết quả làm việc tích cực, hiệu quả của NHNN và các bên liên quan. Điều này cũng có tác động tích cực đến uy tín của quốc gia và nền tài chính, ngân hàng.

Một trong những lý do Bộ Tài chính Mỹ gỡ mác thao túng tiền tệ cho Việt Nam, theo nhận định của TS. Cấn Văn Lực – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia là Việt Nam đã tích cực trao đổi sâu và rộng với Mỹ trong thời gian vừa qua, đặc biệt là chính sách về thương mại, tiền tệ. Qua đó họ cũng đã ngày càng hiểu rõ hơn, công nhận hơn việc Việt Nam điều hành chính sách linh hoạt hơn, chứ không chỉ can thiệp để tạo ra lợi thế thương mại.

Chung quan điểm như vậy, TS. Võ Trí Thành – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho rằng, trong mỗi vấn đề của quan hệ quốc tế, cách ứng xử phù hợp nhất là phối hợp làm việc chặt chẽ, giải trình rõ ràng, chia sẻ thông tin minh bạch và tiếp cận trên nhiều góc độ khác nhau sẽ tạo ra được hiệu ứng tích cực đem lại kết quả tốt cho tất cả các bên. Nhất là đối với một đối tác lớn như Hoa Kỳ sẽ mang lại hiệu ứng rất tích cực cho Việt Nam ở trong khu vực và trên thế giới. Từ đó khẳng định Việt Nam sẵn sàng tham gia sân chơi thế giới với tâm thế là thành viên tích cực, luôn đồng hành xử lý các vấn đề. Qua cách ứng xử của Việt Nam góp phần củng cố thêm niềm tin đối với các nhà đầu nước ngoài nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang được giới đầu tư kinh doanh trên thế giới ngày càng quan tâm.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, đại diện NHNN cho biết, trong quá trình làm việc với Bộ Tài chính Hoa Kỳ, NHNN Việt Nam đã trao đổi thẳng thắn trên tinh thần hợp tác, thiện chí từ cấp kỹ thuật tới cấp cao, khẳng định việc điều hành tỷ giá những năm qua – trong khuôn khổ chính sách tiền tệ chung – nhằm thực hiện mục tiêu nhất quán là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng. Thời gian qua, NHNN áp dụng các giải pháp để từng bước nâng cao tính linh hoạt của tỷ giá trong khi vẫn duy trì hoạt động ổn định, thông suốt của thị trường ngoại tệ. Những diễn biến tích cực trên thị trường ngoại tệ cũng như trong hoạt động điều hành của NHNN đã được Bộ Tài chính Hoa Kỳ ghi nhận.

“Chúng ta đã giải thích được cho phía Mỹ các lý do, được Mỹ ghi nhận. NHNN sẽ tiếp tục phối hợp các bộ, ngành để kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, không làm mất cân bằng cán cân thương mại vãng lai”, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) Phạm Thanh Hà thông tin thêm.

NHNN cũng khẳng định sẽ tích cực phối hợp với các bộ, ngành hữu quan để trao đổi, làm việc về các vấn đề mà Hoa Kỳ quan tâm trên tinh thần hợp tác, hai bên cùng có lợi, tiến tới quan hệ thương mại hài hoà, bền vững. Đồng thời, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách hợp lý, điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với các cân đối vĩ mô, diễn biến thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng.

Về phía Mỹ cho biết sẽ tiếp tục làm việc với các cơ quan chức năng của Việt Nam để đưa ra kế hoạch hành động cụ thể, cũng như tìm hiểu kỹ hơn về cách thức điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá cũng như cán cân vãng lai của Việt Nam. Do vậy, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, những cam kết của Việt Nam với phía Mỹ cần được triển khai quyết liệt hơn trong thời gian tới. Trong đó ưu tiên tiếp tục tích cực trao đổi làm việc với Mỹ để làm rõ hơn thông tin về điều hành chính sách tiền tệ, thương mại, tỷ giá và một số chính sách khác. “Thời gian tới, theo tôi vẫn phải tiếp tục theo dõi xử lý sao để Việt Nam không bị chạm ngưỡng liên tục ba tiêu chí trong các kỳ báo cáo tiếp theo của Mỹ. NHNN đang có những điều chỉnh về điều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt hơn và tiếp tục duy trì chính sách này”, TS. Lực khuyến nghị.