Hà Nội đẩy nhanh tiến độ cải tạo chung cư cũ

Theo ông Lê Vũ Dũng – Tổng giám đốc Sông Hồng Land, không phải hiện nay mà cách đây khoảng vài ba năm đã có nhiều doanh nghiệp muốn thực hiện việc cải tạo, xây dựng các chung cư cũ. Nhưng đa phần đều gặp vô vàn khó khăn do chưa có những quy định cụ thể, chi tiết của Chính phủ cũng như các địa phương, nhất là việc xã hội hóa công tác này.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, thành phố hiện có khoảng 1.579 nhà chung cư cũ bao gồm 1.273 nhà thuộc 76 khu chung cư, trong đó có 34 khu có quy mô sử dụng đất từ 2ha trở lên, 42 khu có quy mô sử dụng đất dưới 2ha và 306 chung cư cũ độc lập. Các chung cư cũ được xây dựng giai đoạn từ 1960 – 1992 có quy mô từ 2 – 5 tầng với kết cấu tường gạch, bê tông lắp ghép… chủ yếu tập trung tại 4 quận nội thành cũ, thuộc khu vực hạn chế phát triển chiều cao. Cụ thể, quận Ba Đình có 211 nhà, quận Hoàn Kiếm 120 nhà, quận Đống Đa 438 nhà và quận Hai Bà Trưng có 293 nhà. Hầu hết căn hộ đã được bán cho người dân theo Nghị định 61/CP của Chính phủ. Trong quá trình sử dụng, các hộ dân tự cơi nới, sửa chữa, gây mất mỹ quan đô thị, do không được sửa chữa, bảo trì thường xuyên, hệ thống hạ tầng đô thị xuống cấp dẫn đến nhiều nhà chung cư xuống cấp nghiêm trọng, một số nhà hư hỏng nặng, nguy hiểm.

Tính đến năm 2016, Hà Nội mới hoàn thành xây dựng lại được nhà B7, B10 khu tập thể Kim Liên bằng nguồn vốn ngân sách thành phố. Các nhà I1, I2, I3 Thái Hà, 187 Tây Sơn, P3 Phương Liệt, B4, B14 Kim Liên; A6, C7, D2 Giảng Võ, C1 Thành Công được xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách. Và mô hình xây dựng mới toàn khu tập thể Nguyễn Công Trứ từ nhà A2, A3 thành nhà N3 theo mô hình Nhà nước và doanh nghiệp cùng làm.

Về việc cải tạo chung cư cũ gặp nhiều khó khăn do thành phố phải sử dụng một lượng lớn tiền ngân sách để thực hiện trong khi nguồn lực còn hạn chế. Bên cạnh đó, việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo cơ chế, chính sách của thành phố chưa được người dân đồng thuận, đặc biệt là các hộ tại tầng 1. Chủ đầu tư phải thỏa thuận, thương lượng, hỗ trợ thêm các hộ dân theo hướng tăng hệ số tái định cư tại chỗ lớn đã làm diện tích sàn ở và dân số sau cải tạo xây dựng tăng cao đã gây áp lực lên hạ tầng xã hội…

Ông Nguyễn Trọng Kỳ Anh, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội chia sẻ, tiến độ cải tạo, xây mới các khu chung cư cũ thời gian qua chậm là do còn những khó khăn vướng mắc, trong đó chủ yếu liên quan đến quy định của Luật Nhà ở, Nghị định 101/2015/NĐ-CP của Chính phủ. Cụ thể, trong những quy định như phải đảm bảo 100% các chủ sở hữu nhà chung cư đồng thuận; quy định chọn nhà đầu tư; quy định về kết quả kiểm định nhà chung cư; quy định vệ hệ số sử dụng đất, chiều cao công trình khu vực nội đô thì phải được Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng, cải tạo chung cư cũ gồm 3 đối tượng là chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Cải tạo chung cư cũ cần lượng vốn lớn nên doanh nghiệp phải tham gia, chứ ngân sách không kham nổi. Đặc biệt, người dân sống tại các chung cư cũ cần được tham khảo, lấy ý kiến, vì nếu nguyện vọng của người dân được thỏa mãn thì tiến độ cải tạo xây dựng lại sẽ rất nhanh. Các cơ quản quản lý Nhà nước cần vào cuộc tích cực để tháo gỡ nút thắt, nhất là sửa đổi Nghị định 101/2015/NĐ-CP. Chính quyền cũng phải vào cuộc thực sự, nhất là thành lập Ban chỉ đạo cải tạo chung cư cũ, trong đó được trang bị các công cụ pháp lý. Cần tính toán lại hệ số đền bù, hệ số đền bù nên tính theo khu vực chứ không đổ đồng, khu vực đô thị lõi nên có hệ số k=1, khu vực ven nên là k=1,5 và không nên lấy ý kiến đồng thuận theo số lượng hộ khẩu mà nên theo diện tích sử dụng.

Ông Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết, từ năm 1992, thành phố đã đặt vấn đề cải tạo chung cư cũ. Để tạo đột phá mới trong cải tạo chung cư cũ trước hết cần sửa đổi, bổ sung một số quy định trong văn bản pháp luật. Hà Nội cần thống nhất với Bộ Xây dựng để báo cáo với Chính phủ, Quốc hội có Nghị quyết hoặc Nghị định của Chính phủ về cơ chế đặc thù trong cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội. Đồng thời, cần có điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung, quy hoạch phân khu; xác định cơ chế chính sách đền bù trong tái định cư và di dời khi cải tạo chung cư cũ. Xây dựng kế hoạch cải tạo chung cư cũ giai đoạn 2021 – 2025 phải thực hiện một cách đồng bộ, có sự tham gia của các ngành liên quan, của người dân, chính quyền quận huyện, các tổ chức xã hội.