Ở xa càng thèm nhớ xôi đường

Xôi đường ngọt dịu, không làm người ăn thấy ngán ngấy, trẻ con hay người già đều mê. Chỉ nghĩ thôi mà tôi như thấy vị ngon của xôi đường đang đọng nơi đầu lưỡi, hòa quyện giữa gạo nếp thơm dẻo, đậu đen bùi bùi, mè rang thơm lựng, hương gừng cay nồng cùng đường bát ngọt sánh.

Tôi gọi về cho má, hỏi xin công thức và mày mò làm thử miếng xôi đường. Má bày tôi cách chọn loại đậu đen tròn căng mẩy, không lẫn hạt sâu, hạt mốc. Đậu và nếp đem ngâm từ hai tới bốn tiếng cho mềm, vo thật sạch. Tôi hầm đậu chín rồi chắt nước luộc đậu đen ra tô, giữ lại dùng để nấu với nếp, xôi chín sẽ lên màu tím sẫm rất đẹp.

Ở quê nhà má nấu xôi bằng bếp củi, dễ canh lửa chắt bớt nước thừa cho xôi khỏi nhão. Tôi nấu bằng nồi cơm điện, lúc nồi bật sang chế độ ấm là xới tơi xôi rồi ủ đến khi xôi chín đều. Xôi phải ráo, dẻo, không quá khô hay cháy sém. Tất cả phụ thuộc vào sự khéo léo của người nấu, đong đếm sao cho lượng nước vừa đủ.

Sau đó, tôi nấu nước đường. Để xôi đường ngọt thanh chuẩn vị quê, tôi phải dùng đường bát Quảng Nam, nấu từng cục nhỏ tan chảy rồi lọc sạch cặn. TPHCM hết giãn cách nên tôi có thể chạy ra chợ Bà Hoa (Q.Tân Bình) để tìm mua loại đường quê này.

Nước đường bắt đầu sền sệt, tôi cho đậu đen vào, giữ lửa riu riu cho đậu ngấm vị ngọt. Tôi cũng nêm chút xíu muối để xôi đậm đà hơn và thêm gừng nướng giã nhuyễn cho dậy mùi thơm. Đợi đậu đen đã sên đường, liền cho xôi vào, trộn đều tay. Đến khi đường thấm đều vào xôi, khô ráo hết nước thì trộn cùng ba ống vani và chờ xôi nguội.

Ở quê, má sẽ lót lớp lá chuối trong khuôn gỗ hình vuông để xôi khỏi dính. Thiếu thứ lá quen thuộc, tôi sáng kiến quét một lớp dầu lên hộp nhựa trước khi đổ xôi vào. Cũng có thể dùng bao ni-lông thay thế, rồi dùng bao tay ép chặt miếng xôi cho vuông vắn. Xôi đường được ép thành tảng chữ nhật hoặc cắt ra thành hình tam giác, lại rắc mè trắng đã rang chín lên trên, trông khá đẹp mắt và hấp dẫn.

Xong xuôi, tôi chụp ảnh gửi khoe má, nghe má khen rằng con gái lớn khi tập tành nấu nướng cũng khéo tay lắm chứ. Mặc dù tôi vẫn biết, món xôi đường tôi làm chẳng thể nào ngon được như vị xôi đường ngày xưa má nấu.

Thuở nhỏ, từng có lúc tôi không thèm ngó ngàng tới món ăn bình thường này, tới khi xa rồi mới cố công tìm về. Ở nơi phố thị mỏi mệt, được cắn một miếng xôi đường, vị ngọt thơm lan tỏa, lòng bỗng thấy thương nhớ quê lạ lùng. Phải chăng, trong ký ức của mỗi người, hương vị quê nhà sẽ là thứ ta mang theo trọn đời, không phai.