Vụ 110 biệt thự “xây lụi” của Hưng Lộc Phát: Phải nhìn nhận nhiều góc độ

 

Nghiên cứu hành vi theo luật

Khi thảo luận xem xét sự việc có nhiều ý kiến khác nhau nhưng đều vận dụng khía cạnh pháp luật để bày tỏ quan điểm của mình. Các luật Đất đai, Xây dựng, Đầu tư… đều được vận dụng để phân tích việc xây 110 căn biệt thự trên là đúng, nhưng dưới góc độ pháp luật khác lại sai.

Quan điểm chung của TP các dự án đầu tư, đặc biệt là dự án có liên quan chức năng ở, là sự vận dụng tất cả yếu tố pháp luật có liên quan, không máy móc văn bản quy phạm pháp luật cụ thể nào. Như vậy chúng ta phải vận dụng cả Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Kinh doanh BĐS…

Thứ nhất, trong trường hợp này nếu chỉ nhìn nhận dưới góc độ Luật Xây dựng, nhà đầu tư làm đúng. Nhưng trước đó phải nghiên cứu đánh giá các hành vi theo Luật Đất đai.

Thứ hai, khi xem xét đánh giá dự án đô thị phải xem xét cả quá trình chuẩn bị đầu tư cho đến việc tổ chức thực hiện dự án. Mỗi quá trình như vậy dù có những khâu, thủ tục, chủ đầu tư phải hoàn tất, không thể bỏ khâu này, thực hiện khâu kia.

Luật Đất đai và Quyết định 1280 của UBND TPHCM ghi rất rõ trách nhiệm nhà đầu tư trước khi thi công phải hoàn tất một loạt thủ tục, trong đó có việc phải sở hữu quyền sử dụng đất hợp pháp. Như vậy, để xử lý một dự án phải nhìn toàn diện tổng thể dưới nhiều góc độ pháp lý, không cắt khúc, khi thanh kiểm tra cũng vậy.

Qua xem xét như vậy, hành vi sai phạm của chủ đầu tư như thế nào? Tôi có thể nói một câu: chủ đầu tư có hành vi triển khai thi công công trình xây dựng khi chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp (GCN). Nếu nói góc độ nào đó còn vướng cả Luật Quản lý và sử dụng tài sản công. Bởi trong đất đó có đất công do Nhà nước quản lý (đất xen cài), mà chính quyền phải làm sao quản lý đất đó đúng quy định pháp luật.

Sai từ 2 phía

Về phía cơ quan nhà nước có 2 nguyên nhân cơ bản. Về khách quan do trình tự, thủ tục xử lý để cấp GCN cho doanh nghiệp trục trặc. Hơn nữa vấn đề quản lý đất công xen cài, da beo như đường giao thông nội bộ, hành lang kênh rạch… vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể. Trong khi đó, Luật Quản lý và sử dụng tài sản công quy định 1m2 đất công cũng phải đem đấu giá, đây thực sự là bất cập.

Thí dụ, giải phóng 1 tuyến đường có dính 1 phần đất công, chúng ta muốn bán chỉ định cho người có miếng đất liền kề với phần đất công đó, nhưng theo luật không làm được, bởi hiện nay chưa có cơ quan nào hướng dẫn bán chỉ định đối với những trường hợp này, cứ đặt vấn đề là bán đấu giá.

Đối với các doanh nghiệp, dự án đầu tư lớn thường có một tỷ lệ đất công trong đó thì xử lý như thế nào? Theo Luật Quản lý và sử dụng tài sản công phải thu hồi và đấu giá. Nhưng kiểu đất xen cài nằm rải rác ở nhiều vị trí khác nhau sẽ rất khó đấu giá. Còn không đấu giá mà bán chỉ định cho doanh nghiệp phải xin ý kiến, tức phải chờ.

Về nguyên nhân chủ quan, các cơ quan nhà nước còn e dè trong công tác phối hợp và thảo luận để đạt được sự thống nhất chung giải quyết vấn đề. Ngay cả khi có hướng dẫn của Tổng cục Quản lý đất đai từ tháng 2, nhưng các cơ quan vẫn thảo luận tới thảo luận lui, không chốt được, không dám đề xuất. Về phía chủ đầu tư những việc làm không đúng tôi nghĩ họ biết nhưng vẫn làm và đã để lại những khó khăn như hiện nay.

Biện pháp xử lý

TP sẽ thành lập Tổ kiểm tra việc triển khai dự án Hưng Phát Green Star. Theo đó, TP giao cho Sở TN-MT kiểm tra, đề xuất biện pháp xử phạt vi phạm hành chính; tiếp tục thực hiện theo biên bản làm việc của UBND quận 7 trong vòng 60 ngày, doanh nghiệp hoàn tất các thủ tục về việc thu hồi đất, giao đất, chuyển mục đích… UBND quận 7, Sở Xây dựng tổ chức kiểm điểm trách nhiệm từng cá nhân, đơn vị trong việc này.

Qua vụ việc này, các sở ngành liên quan, bên cạnh việc thận trọng nhưng cũng phải mạnh mẽ không để hồ sơ ùn ứ. Trong thực thi, công tác tham mưu phải hiểu và nắm đầy đủ trọn vẹn trách nhiệm của mình. Nếu thận trọng quá không dám làm gì hết thì không được. Khó khăn, trở ngại là điều tất yếu xảy ra khi chúng ta làm bất cứ công việc gì. Quan trong là phải tìm ra nguyên nhân, từ đó mới có giải pháp phù hợp.

Hiện nay, nhiều dự án được triển khai từ trước năm 2013 bị vướng rất nhiều, nhiều dự án đã được công nhận chủ đầu tư, chủ trương đầu tư nhưng vẫn vướng vụ đất xen cài.

Vừa qua TP phải gỡ từng trường hợp cụ thể, mà Hưng Lộc Phát là trường hợp điển hình. Hiện TP giao Sở TN-MT nghiên cứu, sớm trình UBND TP chủ trương xử lý các trường hợp này. Trước mắt, có thể xem xét ở một tỷ lệ nào đó có thể nhận đất công và tổ chức đấu giá đất công, còn nếu nhỏ lẻ đề nghị UBND TP giao luôn.

Võ Văn Hoan Phó Chủ tịch UBND TPHCM/ Theo Đầu tư Tài chính