Bữa sáng của mẹ…
Thời còn kham khổ, bữa sáng mẹ thường nấu cơm cho cả nhà ăn. Nồi cơm nóng, thêm chén mắm ớt. Chỉ vậy mà ăn bay xoong.
Nhưng ấy là những bữa mẹ rảnh và thường vào mùa đông gió bấc mưa dầm. Ngày dự định đi làm, chiều hôm trước mẹ nấu nhiều cơm hơn để sáng ra còn dư cơm nguội. Chén cơm nguội nhai vội với nước mắm hoặc chút đường đen trong gian bếp leo lét ánh đèn dầu là bữa sáng nhanh trước khi mẹ tất tưởi ra đồng cấy dặm hoặc qua sông vào núi kiếm củi.
Con cái đi làm cùng cũng chỉ khẩu phần cơm nguội buổi sáng, có điều ưu tiên hơn chút. Khúc cá kho hoặc chút rau xào mẹ gắp dành riêng (cũng từ chiều hôm trước) nhai với cơm nguội cứng quèo nuốt cho dễ trôi. Nhưng ấy là phần riêng con. Phần mẹ quay lại quay đi vẫn chỉ có đường đen hoặc mắm ớt dằm. Không sao, mẹ hay bảo: “Bữa sáng có cơm ăn là phước. Ngày nhỏ mẹ mồ côi, sáng cơm nguội cũng chẳng có mà ăn, khổ hơn nhiều…”.
Vậy nhưng cũng có những ngày lũ nhỏ ớn cơm, đòi đổi món. Chiều con, bữa sáng mẹ đổi sang món… cháo. Cháo trắng. Trời đất, anh Ba kêu, cơm cháo đều là gạo, có khác gì nhau??? Khác chớ, mẹ khẳng định: “Bây để coi…”. Khác thiệt. Cũng là gạo, nhưng té ra món cháo trắng nấu đặc ăn kèm đường đen được cả nhà khen ngon vì lạ miệng. Anh chị khen tấm tắc, riêng tôi không chịu được vị cháo dầm đường nên đành ăn với… mắm. Cũng nuốt được, nhưng món cháo chan mắm cứ chua chua là lạ nên tôi quyết định thà rằng bữa sau ăn cơm nguội còn hơn! Mẹ cốc nhẹ đầu tôi: “Cái con này! Ai ăn gì cũng cứ đòi cơm. Giống mẹ làm chi không biết!”.
Nói vậy, nhưng thương tôi không ăn cháo được nên bữa sau mẹ lại hì hục đổi món, lần này là cơm nguội rang mỡ nước với mấy cọng hành. Đại tiệc! Con cái xúm nhau vét chảo, loáng cái sạch trơn, quên mất phần mẹ chưa có chén nào. Tới chừng chị Hai phát hiện, trợn mắt la mấy đứa tham ăn mẹ mới xua tay, cười hiền: “Thôi, để tụi nó ăn đi, tao đâu có thèm cơm rang…”.
Giờ bước sang tuổi “cổ lai hy”, răng cỏ móm mém nhưng bữa sáng của mẹ vẫn cứ nhất định là… cơm. Mẹ bảo: “Nay có nồi cơm điện, sáng không phải ăn cơm nguội thiệt là sướng quá ta… Bây ăn gì ăn, tao cứ phải… cơm cho chắc bụng!”. Xôi, bún, phở… lâu lâu con cái mua về ép, mẹ sợ con buồn vẫn ăn nhưng không hào hứng. Thi thoảng tôi qua chơi, ăn sáng cùng là mẹ mừng ra mặt.
Ngồi hủ hỉ ăn cơm với mắm ớt cay hoặc chút cá kho cùng mẹ, thấy dường như mẹ ăn được nhiều hơn. Vừa ăn vừa lỉ kỉ tâm tình cùng con gái út đủ thứ chuyện trời ơi. Nói bao nhiêu chuyện rồi mẹ vẫn không quên nỗi tâm đắc nhà còn có tôi… thích ăn cơm giống mẹ! Ngon chi mấy thứ đồ hàng quán đó chớ, gì cũng cơm con à…