Một đêm ngủ ở quê nhà
Đó là tựa của tập truyện ngắn thứ 5 và cũng là tác phẩm thứ 15 của nhà văn Tiểu Nguyệt, do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành tháng 10/2020.
Trò chuyện về tác phẩm mới của mình, nữ nhà văn quê Phú Yên bày tỏ: Trong tác phẩm, chị luôn đặt ra cho mình một con đường đi rõ ràng. Xây dựng truyện làm sao phải có tính nhân văn và giáo dục, luôn lấy “yêu thương, cảm thông, khoan dung” làm nền tảng cho truyện. Mọi nhân vật, cho dù trải qua bao khổ đau, bất hạnh, luôn mạnh mẽ đứng lên trong niềm tin yêu và hy vọng.
Tính từ năm 2017 đến nay, trong thời gian gần 4 năm, nhà văn Tiểu Nguyệt đã viết trên 70 truyện ngắn. Thời gian không dài, nhưng chính ở đây cho thấy tiềm năng đã tích tụ từ kinh nghiệm, đời sống gian khổ trong nhiều chục năm, cùng sự đam mê văn chương vượt khó, rất đáng trân trọng của tác giả. Qua những truyện ngắn của Tiểu Nguyệt đã được giới thiệu, người đọc nhận ra những nội dung được nhà văn chia sẻ ngày càng phong phú, các đề tài hiện thực sáng tạo mới lạ hơn. Và tính giáo dục, tính nhân văn tiềm ẩn luôn bàng bạc trong những trang văn tâm huyết – nhất là sự ảnh hưởng sâu đậm, nhuần nhuyễn của tư tưởng đạo Phật ngày càng thể hiện rõ nét, vi tế, cho thấy nhà văn là một Phật tử thuần thành.
Thực vậy, ngay ở truyện ngắn đầu tiên “Mùa xuân trên hòn mỏ quạ”của tập truyện ngắn vừa xuất bản, chúng ta gặp gỡ nỗi thăng trầm của nhân vật chính khi đã đón ba mùa xuân cùng năm, bảy gia đình tá túc trong những túp nhà tranh, vách lá – dân làm cây, làm củi gọi họ là dân “xóm Rẫy”. Câu chuyện kể về một vùng núi rừng heo hút, đường sá gập gềnh đèo dốc, cách trở xa xôi. Nơi ấy, mỗi người đến từ mỗi nơi, từ một cảnh đời neo đơn nghèo khó, nhưng đùm bọc, thương nhau như bà con quyến thuộc. Và thế rồi, qua bao thử thách, gian khổ, đắng cay “mùa xuân cũng đến với họ. Sáng bừng, chan hòa ấm áp yêu thương. Sắc xuân hồn nhiên, hiện hữu khắp nơi, từ núi rừng đến phố thị, không phân biệt”.
Ở truyện “Một đêm ngủ ở quê nhà”, câu chuyện của người phụ nữ có tên Hà My, sau 15 năm về thăm quê kể từ khi chồng nàng bỏ chạy theo người phụ nữ khác. Hà My với người chị gái thân thiết, cùng nhau tâm sự. Dưới ánh trăng cao tỏa sáng khắp sân vườn, mênh mông là cái cảm xúc: “Đi đâu thì đi, về quê, là vui nhất, là nhận được sự chân tình, thiệt thà; là thấy lòng nhẹ nhàng, thoải mái, tâm hồn bình an”.
Truyện ngắn “Ông Ba Phát và con ngựa Hồng cắn” đầy cảm xúc. Nhà văn nêu bật tình cảm yêu thương giữa người chủ ngựa khi phải lìa xa con vật thân yêu có tên “Hồng cắn”, dù không ít lần nó cắn bậy, phải phiền lụy. Đây là một truyện ngắn buồn và đẹp. Có những đoạn tác giả diễn đạt lung linh như một bức tranh: Ánh trăng sáng vằng vặc một màu vàng trải xuống từ trên cao, soi rõ ba chiếc xe ngựa lọc cọc chạy trên con đường vắng hoe. Âm thanh “lóc cóc” đều đều vang dội trong đêm nghe đơn điệu và buồn bã… Ông Ba Phát cảm thấy tất cả như lùi lại phía sau, xa dần vùng đất đỏ, nương rẫy, lẫn nỗi vất vả, nhọc nhằn, mồ hôi và cơm áo. Ông chỉ thấy ánh trăng soi rọi, mát dịu, thấm đẫm trên con đường, trên nương rẫy, ruộng lúa, trong tâm hồn, ông thấy thật dễ chịu, hít thật sâu làn gió mát trong lành vào lồng ngực, như muốn uống những giọt trăng vàng óng ả tràn ngập vào tâm hồn.
Các truyện ngắn còn lại như: “Cơn gió ngược”, “Lụa đào trước gió”, “Tình cờ nghe một câu chuyện”… là những nhát cắt thường gặp trong những khoảnh khoắc số phận đời thường. Có khi đó là chuyện một người quẩn quanh trong kiếp người “ăn nhờ, ở đậu”, nhưng sẵn sàng từ chối bằng hai tiếng “cảm ơn” với sự giúp đỡ của ai đó, nhằm tạo nên “cơn gió ngược” của đời mình. Có khi là niềm hạnh phúc của đôi vợ chồng trong dịp kỷ niệm ba mươi năm ngày cưới, trải qua bao nhiêu sóng gió, trắc trở của cuộc đời, họ hiểu rằng tài sản lớn nhất của gia đình họ, đó là tình thương yêu, sự quan tâm lẫn nhau. Có khi, xung đột trong câu chuyện để khẳng định rằng trên thế gian này, tất cả đều có thể, không gì là không thể, chỉ có điều mình chưa hiểu hết mọi lẽ huyền vi, màu nhiệm chung quanh đời sống.
Trên hết, như lời tâm sự của nhà văn: ”Những người có tâm thiện lành, trong sáng, luôn được đền đáp”. Với nội dung thiết thực, gần gũi, ở tập truyện ngắn “Một đêm ngủ ở quê nhà” bạn đọc có thể chia sẻ được điều nhà văn muốn tâm sự, gửi gắm khi khép trang sách lại.